kalbin manevi halleri Hakkında Detaylar

kalbin manevi halleri tasavvuf,İnsan aklıyla değil,kalbiyle düşünür hakkinda bilgiler,İslam,ın manevi yorumu olarak ifade edebileceğimiz tasavvuf, pratikte din ile birlikte doğmuş; fakat teşekkül etmesi zaman almış diğer din bilimleri gibi müstakil bir disiplindir, bir hayatı anlamlandırma şeklidir

 

MANEVİ KALB VE HALLERİ

İnsan aklıyla değil,kalbiyle düşünür!Kalb fiil masdarı olarak “bir şeyi değiştirmek, bulunduğu yönden başka bir yöne çevirmek, döndürmek, akletmek, idrak etmek, derinlemesine düşünmek anlamlarını ifade ettiği gibi, isim olarak şu manalara gelir. Sürekli değişme içerisinde bulunmak, akıl, idrak ve düşünce. Yine her şeyin saf, öz ve katışıksız durumuna da kalb denir. Bu kelimeye kuvvet, şecaat, merkez, asıl, iç anlamları da yüklenir.(1)

Kalb, maddî olarak insan ve hayvanlarda bulunan lahm-ı sanevberî yani yürek diye bilinen organımızın dışında, ancak onunla bir tür bağlantı içinde bulunduğu kaydedilen mücerret bir varlıktır.

 

Bu sözlük anlamlarından hareketle kalb hakkında şunları söyleyebiliriz: Kalb, insandaki asıl cevherdir, özdür, merkezdir. Bu sebep bazılarınca kalb, ruh anlamında ve ben’i ifade etmek üzere nefis manasında kullanılmışsa da bu kullanımlar mecazîdir, her üçü de farklıdır. Kalb, idrakin, akletmenin, düşünmenin, her türlü iyi ve kötü fikirlerin gerçekleştiği asıl merkezdir. ‘Bu hususlar maddî olarak akıl-beyin merkezinde gerçekleşiyor’ diye bilinse de, asıl merkez, kalbdir. Bu yüzden kalb, yine mecâzen “akıl” ve “idrak” kelimeleriyle de ifade edilir.(3)

 

Kalb, sürekli değişim içindedir. Bu değişimin “maddî akıl”a kaynak olmasından fikir, düşünce, ilham gibi yönleriyle aynı zamanda “değiştirici-yönlendirici” özelliği de vardır. Kalb, bunların yanında, kendisi gibi soyut kavramların da merkezidir. Cesaret, korku, sevgi, nefret, tevâzu, kibir vs. gibi… Bunların kaynak ve sebepleri başka yerlerden gelse de, beliriş ve değerlendirme sahnesi kalbdir.

 

TEFEKKÜR BİR ÎMAN ANAHTARIDIR

Velhâsıl;

اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ

(“Yaratan Rabbinin adıyla oku!” [el-Alak, 1])

İlk emir bu, ilk tahsilimiz bu. En mühim tahsilimiz, bir tefekkür, bir îman anahtarı. Kul, gördüğü her şeyde Cenâb-ı Hakkʼı hatırlayacak.

Kendisine bakacak, Cenâb-ı Hakkʼı hatırlayacak. Bir yok kadar şeyden nasıl meydana geldi? Nasıl içindeki bu cihazlar çalışıyor? Evlâdını kim verdi? Onun şeklini, biçimini, kaderini kim çizdi?

Dâimâ bir müʼmin:

اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ

(“Yaratan Rabbinin adıyla oku!” [el-Alak, 1])

Okuyacak. Allâhʼın -celle celâlühû- azametini, kudret akışlarını, ilâhî nakışları okuyacak. Hayatı bir huzur hâlinde olacak. Tabi bu da kalbin alacağı merhalelere bağlı. Onun için Cenâb-ı Hak kalbin yıkanmasını istiyor. Fücur bertaraf edilecek, takvâ artacak, kalp yıkanacak.

قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَكّٰیهَا

(“(Nefsini) arındıran kurtuluşa ermiştir.” [eş-Şems, 9])

قَدْ اَفْلَحَ مَنْ تَزَكّٰى

(“(Nefsini kötülüklerden) arındıran kurtuluşa ermiştir.” [el-A‘lâ, 14])

Kalp temizlenecek.

Peygamberler üç vazifeyle geliyor:

Geldikleri topluma Allâhʼın âyetlerini, emirlerini, nehiylerini bildirmesi.

İkincisi; o insanları terbiye etmesi. وَيُزَكِّيهِمْ (“…Onları (kötülüklerden) arındıran…” [Âl-i İmrân, 164]) İç âlemlerini temizlemesi. Kalpten fücur çıkacak. Yani “لَا اِلٰهَ” Allahʼtan uzaklaştırıcı her şeyden kalp uzaklaşacak. “اِلَّا الله” kalp Cenâb-ı Hakʼla beraber olacak. Böylece o kalpte ufuklar açılacak. Bu nasıl olacak? -Sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimizʼin izinden gitmekle. Her an, hâlimizi Oʼnun hâliyle bir mîzân etmekle.

Bu, Hiraʼda indi ilk âyet. Her âyet çok mühim. İkinci mühim bir âyet de ikinci mağarada indi. O da Sevrʼde indi. Cenâb-ı Hak:

لَا تَحْزَنْ buyuruyor. “…Mahzun olma!..” (et-Tevbe, 40)

اِنَّ اللّٰهَ مَعَنَا

(“…Allah bizimle beraberdir…” [et-Tevbe, 40])

Demek ki bir maiyyeti kurabilmek, Cenâb-ı Hakʼla beraberliği temin edebilmek.

ALLAH İLE BERÂBERLİĞİN NETİCESİ

O beraberlik kurulunca ne olur?

Hadîs-i kudsîde:

Kulumu sevince (Cenâb-ı Hakkʼın sevmesi. Kulumu sevince) Ben onun âdeta konuşan lisânı, akleden kalbi, işiten kulağı, gören gözü, tutan eli ve yürüyen ayağı olurum...” buyuruyor. (Buhârî, Rikāk, 38)

Cenâb-ı Hakʼtan yardımlar yağmaya başlıyor. Tabi kalbin durumu değişiyor bu beraberlikte.

Üçüncüsü; Vedâ Haccıʼnda, Efendimiz:

“Size iki emanet bırakıyorum. Bunlara sımsıkı sarıldığınız müddetçe sapıklığa düşmezsiniz.” buyuruyor. (Bkz. Hakim, I, 171/318)

Eğer âilemizde bir problem varsa, ticârî hayatımızda bir problem varsa, ictimâî hayatımızda bir problem varsa, demek ki Kurʼân ve Sünnet emânetin(e sahip çıkmak)taki bâzı noksanlıklardan meydana geliyor.

Velhâsıl Cenâb-ı Hak ne buyuruyor:

وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ

“Nereye gitseniz Ben sizinle beraberim.” buyuruyor. (Bkz. el-Hadîd, 4) Cenâb-ı Hak beraber. Cenâb-ı Hak müteâl, yani idrak ötesi. İnsanlarda ve bütün mahlûkatta zaman-mekân var. Zaman-mekânla mukayyed. Cenâb-ı Hak zaman-mekândan münezzeh. Hudut yok. Her an bütün insanların yanında. Bütün hayvanâtın yanında. En küçükten en büyüğe kadar. Karıncadan tâ cesim varlıklara kadar. Nebâtâtın yanında. Bütün mahlûkâtın…

وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ

“Nereye gitseniz O sizinle beraberdir.” (el-Hadîd, 4) buyuruyor.